Gezgin Öcün:
"Bilgin Öznil, bugün Kaşoba Köyü'ne yolculuk yapıyoruz. Hemen Karaman Merkez’in kuzeybatısında yer alan bu köyün harika bir geçmişi var. Kaşoba, rakımı 1018 metre olan, Merkez’e 32 km uzaklıkta bir yerleşim. Ancak bilmediğimiz şeyler de var. Biliyor musun, köyün nüfusu yıllar içinde çok büyük değişimler göstermiş? 1904’te 221 kişiyle başlayan nüfus, 1922’de 50’ye, 1955’te ise 105’e düşmüş. Son yıllarda ise yalnızca 28 kişi kalmış! Bu kadar büyük göçler ve değişim yaşanmış."
Bilgin Öznil:
"İlginç bir yer, gerçekten. Bu köyün tarihini daha da derinlemesine incelememiz gerek. 1894 yılı, Kaşoba Köyü’nün köy haline dönüşmesi için çok önemli bir dönüm noktası. Biliyorsun, aslında Kaşoba, daha önce Süleymanhacı köyüne bağlıymış. Ortaoba ve Süleymanhacı köylerinden gelen göçmenler, bu yayla bölgesinde yerleşerek burayı köy yapmışlar. Hatta bazı aileler burayı yurt tutmuş, çok büyük bir kısmı Ortaoba’ya yerleşmiş. Kaşoba’nın adının verilmesi ise 1894’te olmuş. İlk başta ‘Kasaba’ demişler, sonrasında ‘Kaşoba’ olmuş."
Gezgin Öcün:
"Biraz da köyün tarihine dalalım. Osmanlı Arşivlerinde, Kaşoba’nın köy olma süreciyle ilgili ilginç belgeler var. 1894'te, Süleymanhacı köyünden elli hane halkı, kıtlık nedeniyle Kaşoba Yaylası’na yerleşmiş ve burası resmi olarak köy haline gelmiş. Hatta 1895'te muhtar için mühür çıkarılması istenmiş. Düşünsene, her şeyin resmiye dökülmesi sadece 130 yıl öncesine dayanıyor."
Bilgin Öznil:
"Evvet, tarih boyunca göçler önemli bir rol oynamış burada. Osman Nuri Koçak’ın anlattığına göre, Kaşoba bölgesini yayla olarak kullanan Homata Salih ve üç kardeşi, Kaşoba’yı yurt tutmuşlar ve yanlarına birkaç Kürt ailesini alıp burayı yerleşim yeri haline getirmişler. 'Homata' unvanı, Hotamış kökenli ve 'büyük' anlamına geliyor. Zamanla bu ailenin, Ortaoba’ya göç ettiğini öğreniyoruz. Ortaoba köyünü kuranların çoğu aslında Kaşoba'dan gelmiş."
Gezgin Öcün:
"Bu köyün oraya kadar gitmiş olan ilk göçmenlerinin öyküsü de önemli. Ayrıca, Kaşoba'nın köy haline gelmesinde, çevresindeki yerleşimlerin de etkisi var. Kaşoba’nın batısında yer alan Kaşoba Höyüğü ise oldukça önemli bir arkeolojik alan. Bu höyük, Roma ve Bizans dönemlerine ait eserlerle dolu. Arkeologlar burada birçok tarihi parça bulmuşlar, hepsi günümüzde korunuyor."
Bilgin Öznil:
"Kesinlikle, Kaşoba’nın geçmişi derin ve çok katmanlı. Bir tarafta köyün kuruluşu, diğer tarafta Kaşoba Höyüğü gibi tarihî değerler… Hem de o dönemdeki yerleşimlerin kim bilir hangi gizemli öykülere sahip olduğunu düşünmek bile heyecan verici. Bu arada, Kaşoba'da, 20. yüzyılın ilk yarısında Kırşehir’in Kaman ilçesinden gelen birkaç hanelik ailenin yerleştiğini de biliyoruz. Bu ailelere köy halkı 'Kürler' demiş. Ortaoba ve Karaman merkeze göçler hızlandıkça, Kaşoba da yavaş yavaş nüfus kaybetmiş."
Gezgin Öcün:
"Bu köyün gerçekten çok ilginç bir dönüşümü olmuş. Eskiden büyük bir yerleşimken şimdi yalnızca 28 kişi kalmış olması, insanların hayatta kalmak için yaptıkları fedakârlıkları ve bölgenin zorluklarını gözler önüne seriyor. Ama şunu unutmayalım, Kaşoba Köyü hala büyük bir tarihî mirasa sahip. Hem köyün geçmişi hem de Kaşoba Höyüğü, bu bölgenin tarihe olan katkılarını gösteriyor. Burada çok derin bir geçmiş yatıyor."
Bilgin Öznil:
"Kesinlikle. Kaşoba'nın geçmişine ışık tutarak, bu köyün de çok önemli bir yere sahip olduğunu anlatmalıyız. Her köyün kendine ait bir hikayesi var, ama Kaşoba, gerçekten farklı ve özeldir. Geçmişten gelen bu mirası koruyarak, belki de bölgenin geleceğine dair ipuçları bulabiliriz."