Gezgin Öcün: Bilgin, Pınarbaşı Köyü’nün tarihi gerçekten derin bir geçmişe sahip. 1580’de 85 kişilik nüfusu olan köy, zaman içinde nasıl bir değişim geçirmiş? 1970’lerde 700’ün üstünde bir nüfus varken, 2014’te sadece 310 kişi kalmış. Neler olmuş bu kadar zamanda?
Bilgin Öznil: Evet, Pınarbaşı'nın nüfus değişimi ilginç. 1580'te 85 kişilik nüfus, aslında köyün uzun bir geçmişe dayandığını gösteriyor. 1850’li yıllarda Malatya’dan gelen Kiya Ramadan Ağa ile başlayan yerleşim süreci de, köyün gelişimine önemli bir etki yapmış. Ancak köyün nüfusu 20. yüzyılda dalgalanmış. 1930’lar, 50’ler ve 60’larda ciddi bir nüfus artışı olmuşken, sonrasında bazı sebeplerle azalmış. Bu, köyün içindeki göçler ve yerleşim tarzlarıyla ilgili olabilir.
Gezgin Öcün: Köyün kuruluşuna dair bir de halk arasında anlatılan bir hikaye var. Malatya’dan gelen üç hane burada yerleşmiş, ama aslında köy 1500’lü yıllarda varmış. Bu, çok ilginç bir bilgi! Peki, Pınarbaşı halkının kökeni hakkında ne biliyoruz?
Bilgin Öznil: Evet, halk arasında anlatılan bu hikaye de köyün eski zamanlara dayandığını gösteriyor. Köy halkının büyük bir kısmı, çevredeki Avşar Yörükleri ve Türkmenlerden oluşuyor. Bu, köyün yerleşim tarihindeki önemli bir dönemi simgeliyor. Yörükler ve Türkmenler, Anadolu'nun pek çok köyünde olduğu gibi, Pınarbaşı'nın da demografik yapısında büyük bir etkiye sahip.
Gezgin Öcün: Pınarbaşı, sadece köyün kurucuları açısından değil, aynı zamanda tarihi kişilikleriyle de dikkat çekiyor. Pınarbaşılı Asım, Delibaş İsyanı’nı yöneten önemli bir figürmüş. Karaman'a yapılan müdahale sırasında Asım ve Mehmet idam edilmiş. Bu, köyün tarihine önemli bir katkı yapmış.
Bilgin Öznil: Evet, Pınarbaşılı Asım ve diğer köy kahramanları, köyün tarihindeki önemli figürlerden. Delibaş İsyanı sırasında isyancılar arasında yer almış olmaları, köyün tarihini çok daha derinleştiriyor. Pınarbaşı, hem yerel direnişin hem de kültürel birikimin merkezi olmuş.
Gezgin Öcün: Köyün adı da coğrafi özelliklerinden türetilmiş. “Pınarbaşı” adı, büyük bir pınarın köyün hemen yanında bulunmasından geliyor. Bu doğal kaynak, halkın yaşamını sürdürebilmesi açısından çok önemli olmalı.
Bilgin Öznil: Kesinlikle. Pınarbaşı, su açısından oldukça zengin bir köy. Büyük Meydan Camii’nin yanında bulunan pınar, hem içme suyu ihtiyacını karşılamış hem de köyün tarımsal faaliyetlerinde önemli bir rol oynamış. Osmanlı döneminde, içme suyu zayıf olan yerler "Karapınar" olarak adlandırılmış ve bu adın köyde geçmişte kullanıldığı görülüyor.
Gezgin Öcün: Bu kadar su kaynağı ve verimli topraklar, köyün tarım ve hayvancılıkla uğraşmasına olanak sağlamış. Hem sebze ve meyve yetiştiriciliği hem de hayvancılık, köy halkının başlıca geçim kaynakları olmuş. Bu çeşitlilik, köyün sürdürülebilirliğini artırmış diyebiliriz.
Bilgin Öznil: Evet, Pınarbaşı Köyü, hem dağlık hem de ova arazileri ile tarım ve hayvancılık için çok elverişli. Sebze ve meyve yetiştiriciliği, hem yerel halkın hem de çevre köylerin ihtiyacını karşılayan bir faaliyet haline gelmiş. Ayrıca, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık da burada oldukça yaygın. Bu, köyün ekonomik yapısının dengede kalmasını sağlamış.