Gezgin Öcün İle Bilgin Öznil Yepyeni Serüven Yolculuğu Devam Ediyor... Bu Sefer ki Misafir Odlukları Köy Karaman Paşabağı Köyü
Gezgin Öcün: Bilgin, Paşabağı Köyü’nün eski adı Göves’miş. Gerçekten çok eski bir köy, Karamanoğulları dönemine kadar uzanıyor. Nüfusu da zaman içinde oldukça değişmiş. 1580'de 76 kişi olan nüfus, 2014'te 155 kişiye düşmüş. Ne dersin, zamanla köydeki bu nüfus değişimleri hangi faktörlerden etkilenmiş olabilir?
Bilgin Öznil: Evet, Paşabağı Köyü (Göves) gerçekten ilginç bir geçmişe sahip. 1580'lerde 76 nüfusla başlayan köy, zamanla büyümüş, fakat daha sonra savaşlar, göçler ve ekonomik değişimler gibi etkenlerle nüfusu dalgalanmış. Özellikle 20. yüzyılın başlarında, 1904’te 284 kişiye ulaşmışken, 1990'larda nüfusun azalması, köydeki ekonomik ve sosyal değişimlerle ilgili olabilir. Göç, modernleşme ve tarıma dayalı ekonominin dönüşümü gibi faktörler de bu değişimin sebepleri arasında sayılabilir.
Gezgin Öcün: Çok doğru. Ayrıca köyün tarihi çok eskiye dayanıyor ve adı da zaman içinde değişmiş. İlk olarak "Gögez" olarak anılmış ve daha sonra Göves'e dönüşmüş. Gögez ailesi Karamanoğulları’na bağlı sadık komutanlar arasında yer alıyormuş. Bu komutanlık, köyün tarihi boyunca önemli bir yer tutmuş gibi görünüyor, değil mi?
Bilgin Öznil: Kesinlikle! Gögez ailesi, Karamanoğulları tarihinde çok önemli bir yere sahip. Bu ailenin cesareti ve yararlılığı, Karamanoğulları'nın Toros Dağları'nın Türkleşmesi ve İslamlaşması çabalarında büyük rol oynamış. Ayrıca, Gögez ailesinin soyundan gelen bazı kişilerin Konya'da idam edilmesi ve İran'a göç etmeleri, köyün tarihindeki dramatik bir dönüm noktasını gösteriyor. Kısacası, Göves (Paşabağı), sadece yerel bir köy değil, tarihsel olarak da önemli bir kimliğe sahip.
Gezgin Öcün: Gerçekten etkileyici bir geçmiş. Ayrıca, köyde Roma ve Bizans dönemlerinden kalma kaya yerleşimlerine de rastlanıyormuş. Bu mağara evler, aslında köyün ilk yerleşim biçimlerini yansıtan çok özel bir unsur. İnsanlar burada nasıl yaşamışlar, bu mağaralar nasıl kullanılmış?
Bilgin Öznil: Evet, Roma ve Bizans dönemlerinde yerleşim oldukça yoğunmuş ve kaya yerleşimleri çok yaygındı. Mağara evler, o dönemde insanların barınma ihtiyacını karşılamak için harika bir çözüm olmuş. Bu mağaralar, içindeki bacalar sayesinde iniş-çıkış yapmayı kolaylaştıran doğal yapılar. İnsanlar burada yaşamış ve bu mağaralar, zamanla şehirleşme sürecine katkı sağlamış. İster istemez, köyün yapısal tarihi de bu mağara evlerle paralel bir gelişim göstermiş.
Gezgin Öcün: Paşabağı (Göves) köyünün ekonomisi de tarım ve hayvancılığa dayalı. Kavak ağaçları da burada yetişiyor, ancak son yıllarda bu ağaçların ekonomik değeri düşmüş ve artık yerlerine sebzeler ve diğer ağaç türleri ekilmeye başlanmış. Bu tür değişimler, köy ekonomisinin modernleşme sürecine girdiğini gösteriyor.
Bilgin Öznil: Evet, kavak ağaçlarının ekonomik değerinin düşmesi, köy halkının tarımda çeşitlenmeye gitmesine sebep olmuş. Sebze üretimi ve diğer ağaç türlerinin yetiştirilmesi, köyün ekonomisini yeniden şekillendirmiş. Bu tür değişimler, köyün sürdürülebilirliğini sağlamak ve ekonomik açıdan güçlü kalmak için önemli adımlar olmuş. Ayrıca, Paşabağı köyü, bu alanda önemli bir üretim merkezi olma yolunda ilerliyor.
Gezgin Öcün: Paşabağı (Göves) hakkında anlatılan ilginç bir hikâye de var. Hamza Pehlivan’ın yiğitlikleri, Karamanoğulları devrinden beri halk arasında dilden dile aktarılmış. Bu hikâye, köyün kültüründe derin izler bırakmış. Ayrıca, 19. yüzyılda İngiliz gezgini E. J. Davis de buradan geçmiş ve köyün kaya evleri hakkında çok ilginç izlenimler bırakmış. O dönemdeki köy yaşamı hakkında neler söylemiş?
Bilgin Öznil: Evet, E. J. Davis'in yazdıkları oldukça ilginç. 1875'te fırtına nedeniyle Göves köyünde konaklayan gezgin, burada kaya evlerin varlığından ve bu evlerin Hristiyanlık döneminde sığınma amacıyla kullanıldığından bahsediyor. Ayrıca, köy halkının misafirperverliğinden övgüyle söz etmiş ve burada yediği yoğurt ve pilavı Avrupa'ya anlatmış. Bu, Paşabağı köyünün kültürel mirasının ne kadar güçlü ve etkileyici olduğunu gösteriyor. Ancak, aynı zamanda köydeki ekonomik sıkıntılar ve göçler hakkında da çok çarpıcı bilgiler sunuyor. Bu tür tarihsel gözlemler, köyün geçmişine dair önemli bir kaynak oluşturuyor.
